Nieuwe wegen voor visitatie op goed bezocht symposium

Tien jaar visitatie woningcorporaties was aanleiding voor de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN) voor het organiseren van een symposium over maatschappelijk verantwoorden. Op woensdag 27 september jl. waren ca. 180 bezoekers aanwezig vanuit alle geledingen van de volkshuisvesting: bestuurders van corporaties, commissarissen, huurders(organisaties), wethouders, visitatoren en diverse vertegenwoordigers vanuit universiteiten en toezichthouders. Jos Koffijberg, directeur-bestuurder van SVWN, heette hen van harte welkom in de Veerensmederij in het Soesterkwartier te Amersfoort.

Naast mooie herinneringen en feestelijke momenten, zorgden boeiende inleidingen en goede gesprekken voor kansrijke toekomstperspectieven voor visitatie.

Lees via deze link het uitgebreide verslag van dit symposium

Visitatie erkend en gewaardeerd

Visitatie neemt inmiddels een gevestigde en gewaardeerde plaats in binnen het totale verantwoordingsarrangement van woningcorporaties. De hoge opkomst en gepassioneerde discussies op het symposium onderstrepen de waardering die in de afgelopen tien jaar in evaluaties voor visitatie is uitgesproken. In de paneldiscussie met Kees van Nieuwamerongen (directeur Autoriteit woningcorporaties), Jop Fackeldey (wethouder gemeente Lelystad), Annemiek Rijckenberg (lid RvC Woonstad Rotterdam) en Winnie Terra (Huurdersvereniging Amsterdam) onder leiding van Dick van Ginkel kreeg visitatie een dikke 7: een ruime voldoende, maar met ruimte voor verbetering.

Visitatie volgens belanghebbenden

Maar niet alleen panelleden gaven hun visie op de toekomst van visitatie. Via een app konden alle deelnemers aan het symposium voortdurend hun vragen en opmerkingen kenbaar maken en stemmen op vier mogelijke ontwikkelrichtingen van visitatie. Eén ervan viel bij deze ‘visitatie volgens belanghebbenden’ direct af: focus op de interne organisatie. Voor de drie andere opties was vrijwel een gelijke voorkeur: een samenhangende beoordeling van het maatschappelijk functioneren en presteren van de corporatie, een beoordeling van de lokale driehoek én een focus op beoordeling door belanghebbenden. Een mooie uitdaging voor SVWN om deze drie voorkeuren recht te doen in de verdere ontwikkeling van visitatie.

Van links naar rechts, van a naar b

De paneldiscussie en de inleidingen van Steven de Waal (voorzitter van de RvT van SVWN) en Hester van Buren (directeur Rochdale) gaven boeiende inkijkjes in de praktijk van maatschappelijk verantwoorden. Ze leverden ook interessante bouwstenen voor de toekomst van visitatie op: het principe ‘leren door verantwoorden’ vasthouden, visitatie dichter bij de burger en lokale praktijk brengen, voorkomen van doublures. Kees van Nieuwamerongen (Aw) merkte ten aanzien van het laatste op dat de Autoriteit vanuit risicoperspectief vooral wil focussen op de interne governance van corporaties.

Onder het motto ‘niets is zo praktisch als een goede theorie’ bood de inleiding van Martijn van der Steen, hoogleraar bestuurskunde (EUR/NSOB), het door velen gewenste houvast. Hij liet zien dat publieke en maatschappelijke organisaties, waaronder corporaties, zich veelal verantwoorden langs de lijnen van rechtmatigheid en doelmatigheid, terwijl verantwoorden vanuit de bedoeling – de publieke waarde van corporaties – een andere benadering van verantwoorden vraagt: bij de burger in zijn leefwereld en bij partijen in lokale netwerken. In schema:

Zijn aanbeveling voor visitatie: verleg de balans in verantwoorden van links (a) naar rechts (b) en volg daarbij een route van a naar b, volgens de spelregels van b. Met voor de Autoriteit woningcorporaties de belangrijke taak om de linkerflank te bewaken.

Afscheid Steven de Waal

Bij de afsluiting keek Jos Koffijberg terug op een zeer levendig symposium dat inderdaad nieuwe wegen voor visitatie en maatschappelijke verantwoording heeft opgeleverd waar de stichting mee aan de slag kan.

Ook was er een bijzonder woord van dank aan Steven de Waal voor zijn jarenlange bijdrage aan visitatie en SVWN, van de allereerste experimentele ontwikkeling in 2005 tot en met zijn voorzitterschap van de Raad van Toezicht van SVWN. Per 1 januari 2018 wordt hij opgevolgd door Leon van Halder.

---